Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Vesso(-negrinello)
Vicia melanops
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Vesce noirâtre.
Descripcioun :La vesso-negrinello es uno planto pelouso subretout en aut que mounto sus lou tard. Fai de 1 à 4 flour negrinello e jauno de 15 à 22 mm sus un pecou courtet (< 5 mm). Li fueio an de 5 à 7 paréu de fuioun un pau redoun, li d'en aut un pau verd-jaune. Lis estipulo an de gròssi glando negro à neitar. Li dóusso soun ciliado sus li suturo. Es uno planto proun raro, proutegido en listo roujo, categourìo LC (soucit minour).
Usanço :Ramenten qu'èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 22 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 100 à 800 m
Aparado :
Vo
Remarco : Listo roujo
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Castagnaredo
- Camin
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Mediterrano-Touranieno
Ref. sc. : Vicia melanops Sm., 1813